1.Ներկայացնել ցիտոպլազմայի բաղադրությունը և նրա դերը բջջի կյանքում։
Ցիտոպլազման անօրգանական աղերի և տարբեր օրգանական նյութերի ջրային լուծույթ է: Նրանում գերակշռում են սպիտակուցները: Ցիտոպլազմի բաղադրությունը հարաբերականորեն կայուն է, թեև ցիտոպլազմի և բջջի շրջակա միջավայրի միջև անընդհատ տեղի է ունենում նյութերի փոխանակություն, իսկ ցիտոպլազմում շարունակվում են քիմիական նյութերի փոխարկումները:
Ցիտոպլազմայում կարող են կուտակվել տարբեր նյութեր, օրինակ՝ սպիտակուցային մասնիկներ կամ պահեստային սննդանյութեր: Դրանք կոչվում են ներառուկներ, որոնք ոչ մշտական կառուցվածքներ են և, ի տարբերություն օրգանոիդների, առաջանում, այնուհետև ծախսվում են բջջի կենսագործունեության ընթացքում:
Ցիտոպլազմայի դերը բջջի կյանքում՝
Կազմում է բջջի ներքին հեղուկ միջավայրը
Բջջին տալիս է ամրություն, ճկունություն
Ապահովում է միջավայր քիմիական ռեակցիաների համար
Ներբջջային նյութերի տեղաշարժի ապահովում
Միջբջջային նյութափոխանակության ապահովում
2.Ուսումնասիրել բջջի օրգանոիտները առանձնացնել 3 օրգանոիտ և մասնամասն ներկայացնել։
Բջիջ, բոլոր հայտնի կենդանի օրգանիզմների կառուցվածքային, ֆունկցիոնալ և ժառանգական տարրական միավորը։ Բջիջը, որպես օրգանիզմի կառուցվածքի տարրական միավոր, օժտված է կենդանի նյութին բնորոշ հատկություններով, որոնք պահպանում ու փոխանցվում են հաջորդ սերունդներին։ Բջիջն ուսումնասիրող գիտությունը բջջաբանուրյունն է։
Բջիջը կազմված է ցիտոպլազմայից, որը պարփակված է բջջաթաղանթի մեջ։ Ցիտոպլազման պարունակում է կենսամոլեկուլներ, որոնցից են, օրինակ, սպիտակուցները և նուկլեյնաթթուները։
Շատ միկրոօրգանիզմներ կազմված են 1 բջջից և անվանվում են միաբջիջ օրգանիզմներ։ Բազմաբջիջ օրգանիզմները, որոնցից են բարձրակարգ բույսերն ու կենդանիները, այդ թվում և մարդը, կազմված են մեծ քանակությամբ բազմազան բջիջներից, որոնք միավորված են հյուսվածքներում ու օրգաններում։ Օրինակ՝ մարդու օրգանիզմը բաղկացած է մոտ 1012 բջիջներից։ Վերջիններիս կենսագործունեությունը հնարավոր է էներգիայի արտաքին աղբյուրների և քիմիական նյութերի օգտագործման շնորհիվ, որն անհրաժեշտ է բարդ կազմավորված ու փոխադարձ կապված բջջային կառուցվածքների սինթեզի և վերականգման, ինչպես նաև մասնագիտացված ֆունկցիաների կատարման համար։ Բույսերի և կենդանիների բջիջների մեծ մասը տեսանելի են միայն մանրադիտակի տակ և ունեն 1-100 միկրոմետր չափեր։Բջիջները Երկրի վրա առաջացել են նվազագույնը 3,5 միլիարդ տարի առաջ։
3.Համանցանցում կատարել ուսումնասիրություն և դուրս բերել 10 հետաքրքիր փաստեր բջջի մասին։
- Բջիջը ներկայացնում է էլեմենտար կենսաբանական սիստեմա, որը կարող է ինքնուրույն գոյատևել: Ավելի վառ այդ կարողությունը ցուցադրվում է միաբջիջների դեպքում, որոնց մեկ բջիջը նույնական է մի ամբողջ օրգանիզմի և կարող է իրականացնել բոլոր այն ֆունկցիաները, որոնք անհրաժեշտ են կյանքի և գենետիկական ինֆորմացիան փոխանցելու մի սերնդից մյուսին:
- Բազմաբջիջ օրգանիզմները կազմված են բջիջների մեծ թվից, որոնք տարբերակված են այնպես, որպեսզի կատարենք տարբեր ֆունկիաներ ավելի էֆֆեկտիվ ձևով: Այդ դեպքում մենակ որոշ բջիջներն են մասնակցում գենետիկական ինֆորմացիայի փոխանցմանը հաջորդ սերնդների, մնացածը միայն ապահովում են օրգանիզմի կենսապահովումը:
- Յուրաքանչյուր բջիջ սահմանափակված է շրջապատից կիսաթափանցիկ պլազմային մեմբրանայով, թողնելով պահպանել բջիջի բաղադրության քիմիական կազմի առանձնահատկությունները և կայունությունը:
- Եթե վերցնենք չափահաս մարդու, այդ դեպքում նրա մարմնում կա մոտովորապես 100 տրիլիոն կենդանի բջիջ: Բայց միայն նրանց մեկ տասերորդն է մարդու բջիջներ: Մնացածը միկրոբներ է:
- Ամեն մի րոպես մարդկային մարմնում մահանում է 3 000 000 բջիջ:
- Ամեն օր չափահաս մարդու օրգանիզմը արտադրում է 300 միլիարդ նոր բջիջ:
- Բջիջները չափազանց փոքր են, առանց մեծացնելու։ Բջիջները ընդգրկում են 1-ից մինչեւ 100 մկմ չափերով:
- Գիտնականները գնահատել են, որ մարմնի բոլոր բջիջների մոտ 95% -ը մանրէներ են:
- Բջիջները պարունակում են գենետիկական նյութեր։
- Երբ բջիջը վնասում է կամ ենթարկվում է վարակի որոշակի տիպի վարակի, ինքն իրեն ինքնուրույն կործանում է։
Սյուզի Թագվորյան 